Anafilaksja u dzieci. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego 2024
Anaphylaxis in children. Polish Pediatric Society recommendations 2024
Łukasz Błażowski, Ewa Cichocka-Jarosz, Katarzyna Plata-Nazar, Teresa Jackowska, Iwona Beń-Skowronek, Łukasz Dembiński, Piotr Hartmann, Tomasz Jarmoliński, Artur Mazur, Anna Medyńska, Jan Styczyński, Tomasz Szczepański, Ewa Toporowska Kowalska, Anna Turska-Kmieć, August Wrotek, Ryszard Kurzawa
Przegl Pediatr 2024; 53 (3): 7-27
DOI: 10.26625/10050
Streszczenie
Polskie Towarzystwo Pediatryczne przedstawia aktualne rekomendacje dotyczące rozpoznawania anafilaksji u dzieci i postępowania w wypadku jej wystąpienia. Anafilaksja jest ciężką, szybko postępującą, potencjalnie zagrażającą życiu, systemową lub wielonarządową reakcją nadwrażliwości, a jej najcięższym fenotypem jest wstrząs anafilaktyczny związany z gwałtownym spadkiem ciśnienia tętniczego. Częstość epizodów anafilaksji u dzieci oraz związanych z nią hospitalizacji systematycznie rośnie, zwłaszcza w przedziale wiekowym do 5. r.ż. i u młodzieży. Patomechanizm anafilaksji obejmuje uwolnienie mediatorów zapalnych z komórek tucznych i bazofilów, co prowadzi do szybkiego rozwoju objawów klinicznych. Kryteria diagnostyczne anafilaksji koncentrują się na ocenie szybko postępujących, poważnych objawów ze strony układu oddechowego, sercowo-naczyniowego i pokarmowego, którym w większości przypadków towarzyszą objawy skórne i/lub śluzówkowe. Rekomendacje proponują praktyczny system szybkiej oceny stopnia ciężkości oraz algorytm postępowania i leczenia anafilaksji z podkreśleniem konieczności natychmiastowego, domięśniowego podania adrenaliny jako leku pierwszego wyboru w reakcji anafilaktycznej każdego stopnia ciężkości. Każde dziecko, które przebyło anafilaksję lub jest nią zagrożone, musi być bezwzględnie zaopatrzone w co najmniej jedno opakowanie adrenaliny do samodzielnego podania w każdym miejscu, w którym przebywa. Konieczne jest przeszkolenie rodziców, opiekunów oraz personelu przedszkolnego i szkolnego w zakresie rozpoznawania objawów anafilaksji i techniki podania adrenaliny. Rekomendacje wskazują na potrzebę opracowania indywidualnych planów postępowania w przypadkach anafilaksji oraz edukacji dotyczącej unikania czynników, które są jej przyczyną. Celem rekomendacji jest poprawa standardów opieki nad dziećmi zagrożonymi anafilaksją, aby zminimalizować ryzyko wystąpienia ciężkich reakcji i zgonów.
Słowa kluczowe: anafilaksja, algorytm, adrenalina, rekomendacje, dzieci
Abstract
The Polish Pediatric Society presents updated recommendations for the diagnosis and management of anaphylaxis in children. Anaphylaxis is a severe, rapidly progressing, potentially life-threatening systemic or multi-organ hypersensitivity reaction, and its most severe phenotype is anaphylactic shock, associated with associated with a rapid drop in blood pressure. The incidence of anaphylaxis in children and related hospitalizations is steadily increasing, especially among children under the age of 5 and adolescents. The pathomechanism of anaphylaxis involves the rapid release of inflammatory mediators from mast cells and basophils, leading to the rapid development of clinical symptoms. The diagnostic criteria for anaphylaxis focus on evaluating rapidly progressive, severe respiratory, cardiovascular and gastrointestinal symptoms, which in most cases are accompanied by skin and/or mucosal involvement. The recommendations provide a useful grading system for the severity of anaphylaxis as well as a practical management algorithm, emphasizing the need for the immediate intramuscular administration of epinephrine as the first-line drug of choice in anaphylactic reaction of any severity. Every child with a history of or at risk of anaphylaxis must be provided with at least one epinephrine device for self-administration in every setting. It is also necessary that parents, caregivers, daycare, and school personnel should be trained in recognizing the symptoms of anaphylaxis and the epinephrine administration technique. The recommendations indicate the necessity of developing a personal anaphylaxis management plan and education on avoiding the triggers of anaphylaxis. The recommendations aim to improve standards of care for children with anaphylaxis to minimize the risk of severe reactions and death.
Key words: anaphylaxis, algorithm, epinephrine, recommendations, children
