Szczepienia należą do najważniejszych zdobyczy współczesnej medycyny, są najskuteczniejszą i najbezpieczniejszą metodą zapobiegania chorobom zakaźnym. Dzięki szczepieniom została eradykowana jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych – ospa prawdziwa, a zachorowania na inne choroby, takie jak poliomyelitis czy błonica, występują sporadycznie.

Dodatkową korzyścią ze szczepień jest ograniczenie podawania antybiotyków i rozwoju antybiotykooporności. Ryzyko wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP) jest nieproporcjonalnie małe w porównaniu z uzyskanymi korzyściami, co stanowi istotny argument potwierdzający bezpieczeństwo szczepień. Mając na względzie najważniejszy cel – dobro pacjenta – kluczowe jest, aby decyzje dotyczące szczepień były podejmowane na podstawie wiarygodnych danych, opartych na wynikach badań naukowych. Przy wyborze szczepionki do Programu Szczepień Ochronnych (PSO) najważniejszym celem powinno być dobro dziecka, a także wpływ szczepienia na zdrowie publiczne. Badania potwierdzają, że szczepiąc dzieci, zmniejsza się zachorowanie w populacji nieszczepionej i ogranicza lub znacznie zmniejsza występowanie u osób dorosłych chorób, takich jak inwazyjna choroba pneumokokowa czy grypa.

W przypadku krztuśca obserwujemy odwrotne korzyści – szczepiąc kobiety w ciąży, osoby z otoczenia noworodków i niemowląt w 1. roku życia, zmniejsza się zachorowanie na krztusiec w pierwszych miesiącach życia. Przy realizacji szczepień w całej populacji zawsze możemy powiedzieć, że lista korzyści jest długa, dlatego też nie można zapominać o szczepieniach u dorosłych czy w grupach ryzyka. Ale to już temat na osobny artykuł.

W artykule zawarłam swoje propozycje jako Konsultanta krajowego w dziedzinie pediatrii do PSO na 2022 rok. Niektóre z nich mają już długą historię i były wcześniej zgłaszane i publikowane, inne są przedstawione po raz pierwszy.

Proponuję, aby PSO zobrazować w sposób graficzny na wzór programu Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP)* z rozdzieleniem szczepień dla: