Skóra a woda
Skin and water
Mirosława Kuchciak Brancewicz, Joanna Brocka, Andrzej Kaszuba

 

Streszczenie
Drażniące działanie wody na skórę jest uzależnione od kilku jej właściwości, takich jak twardość, pH, temperatura. Twarda woda w połączeniu ze zwykłymi mydłami z dużą zawartością surfaktantów niszczy płaszcz lipidowy i może spowodować zapalenie skóry z podrażnienia. Stopień podrażnienia skóry jest wprost proporcjonalny do twardości wody. Zasadowe pH wody z mydłem powoduje reakcję zobojętnienia na powierzchni skóry, co przyczynia się do jej podrażnienia. Im wyższa temperatura wody z dodatkiem detergentów, tym większy wzrost przeznaskórkowej utraty wody.
Kąpiele z zastosowaniem detergentów powodują redukcję NMF (natural moisturizing factor) oraz SSCE (stratum corneum chymotryptic enzyme). Takie wypłukiwanie z warstwy rogowej naskórka substancji zatrzymujących wodę oraz proteaz biorących udział w procesie złuszczania przyczynia się do wysychania skóry.
Szczególnie niebezpieczne są częste kąpiele z dodatkiem agresywnych środków myjących u noworodków i niemowląt, ze względu na łatwą przepuszczalność naskórka i możliwość zniszczenia płaszcza hydrolipidowego. Dlatego zaleca się mycie noworodków, niemowląt i dzieci starszych co 2-3 dni przez 5-10 min z dodatkiem łagodnych środków myjących, niezawierających mydeł ani detergentów, lecz z dodatkiem tzw. syndetów. Temperatura wody powinna być zbliżona do temperatury ciała niemowlęcia (37-37,5°C), chociaż niektórzy zalecają kąpiele w nieco niższej temperaturze (34-36°C).
Praca w środowisku mokrym może przyczynić się do powstania zapalenia skóry z podrażnienia. Zawodowa ekspozycja skóry na wodę jest znacznie częstsza u młodych dorosłych i kobiet. Do najczęstszych zawodów, które predysponują do wystąpienia zapalenia skóry z podrażnienia należą: kucharz, fryzjer, sprzątacz, pomoc dentystyczna, malarz, pielęgniarz, analityk medyczny.
Wpływ wody na skórę może być także pozytywny, jeśli weźmiemy pod uwagę balneoterapię, polegającą na kąpielach w wodach mineralnych. Wody lecznicze, w porównaniu z wodami gospodarczymi, zawierają znacznie więcej składników mineralnych, które przenikają do skóry. Balneoterapia znalazła zastosowanie w leczeniu wielu jednostek dermatologicznych, m.in. łuszczycy i atopowego zapalenia skóry.

 

Słowa kluczowe: skóra, twarda woda, przeznaskórkowa utrata wody, surfaktanty, mydła, naturalny czynnik nawilżający, chymotryptyczny enzym warstwy rogowej, zapalenie skóry z podrażnienia, balneoterapia

 

Tanoreksja – psychosomatyczny i dermatologiczny aspekt schorzenia
Tanorexia – psychosomatic and dermatological feature of disease
Aleksandra Okuniewska, Beata Imko-Walczuk, Łukasz Mech

 

Streszczenie
Współcześnie opalenizna, obok smukłej, wysportowanej sylwetki, jest mylnie pojmowana jako wyraz aktywnego, zdrowego trybu życia. Niestety najostrzejsze kampanie przeciwko opalaniu, ostrzeżenia ze strony lekarzy oraz publicznych organizacji zdrowia nie potrafią zmienić mody na bycie opalonym. Autorzy wielu prac wskazują na niezaprzeczalny związek pomiędzy nadmierną ekspozycją na światło słoneczne a fotostarzeniem się skóry i rozwojem nowotworów złośliwych skóry, w tym BCC, SCC i czerniaka, w wyniku immunosupresyjnego działania promieniowania UV. Środowiska psychiatryczno-psychologiczne zaczynają zaliczać potrzebę nieustannego bycia opalonym, czyli tanoreksję, do grupy uzależnień, takich jakimi są palenie papierosów, picie alkoholu oraz zażywanie narkotyków. Liczne badania wskazują, iż osoby często korzystające z solariów prezentują typowe dla uzależnień behawioralnych zachowania, związane z nieustanną potrzebą powtarzania danego zachowania. Tuż po sesji opalającej u osób tych pojawia się dobre samopoczucie, natomiast zaprzestanie korzystania z solarium wywołuje typowe objawy charakterystyczne dla zespołu abstynencyjnego. Pomimo coraz większej liczby opisywanych przypadków w literaturze, dotychczas nie ustalono oficjalnej klasyfikacji tego zaburzenia. Na podstawie wielu publikacji naukowych dotyczących opalania oraz zagrożeń płynących z tego można uznać, że nadmierna, przesadna ekspozycja na promieniowanie ultrafioletowe jest zachowaniem problematycznym i zagadnieniem interdyscyplinarnym, dotyczącym zarówno lekarzy dermatologów, onkologów, jak i lekarzy psychiatrów czy też psychologów. Zadaniem publicznej opieki zdrowotnej jest wskazanie zagrożeń płynących z tego typu zachowań oraz skuteczne propagowanie tych informacji, szczególnie wśród młodzieży oraz młodych dorosłych.

 

Słowa kluczowe: opalanie, uzależnienie, promieniowanie, UV, nowotwory skóry

 

Zastosowanie terapii fotodynamicznej w leczeniu chorób skóry
Photodynamic therapy in skin diseases
Izabela Polak-Pacholczyk, Magdalena Lassota-Falczewska, Andrzej Kaszuba

Streszczenie
Terapia fotodynamiczna jest nieinwazyjną metodą opartą na reakcji fototoksycznej, do której dochodzi w wyniku zastosowania substancji światłouczulającej i światła o odpowiedniej dla danej substancji długości fali. W wyniku tej reakcji możliwe jest selektywne niszczenie chorobowo zmienionych komórek.
W pracy omówiono zastosowanie terapii fotodynamicznej w leczeniu nowotworowych i nienowotworowych chorób skóry.

 

Słowa kluczowe: terapia fotodynamiczna, nieczerniakowe nowotwory skóry, nienowotworowe choroby skóry

 

Wytyczne (typu S1) dotyczące diagnostyki łysienia androgenowego u mężczyzn, kobiet i młodzieży
S1 guideline for diagnostic evaluation in androgenetic alopecia in men, women and adolescents
U. Blume-Peytavi, A. Blumeyer, A. Tosti, A. Finner, V. Marmol, M. Trakatelli, P. Reygagne, A. Messenger

 

Streszczenie
Łysienie androgenowe, które jest najczęstszą przyczyną utraty włosów, występuje zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Z uwagi na jego znaczną prewalencję oraz ogromny wpływ, jaki wywiera na życie dotkniętych nim pacjentów, postawienie właściwej diagnozy, włączenie odpowiedniego leczenia i udzielenie chorym wyczerpujących wskazówek wydaje się bardzo ważne. Ze względu na brak wytycznych dotyczących leczenia chorób włosów w Europie powołano grupę ekspertów, w celu opracowania konsensusu na temat diagnostyki i leczenia łysienia androgenowego. W opracowanych wytycznych dotyczących zarówno mężczyzn, kobiet, jak i młodzieży (przedstawionych w artykule) zawarto definicję łysienia androgenowego oraz rekomendacje dotyczące postępowania w trakcie procesu diagnostycznego u pacjentów z tym schorzeniem (w zależności od płci).

 

Słowa kluczowe: łysienie, androgenowe, diagnoza, wytyczne, utrata włosów

 

Rak płaskonabłonkowy w przebiegu rogowacenia arsenowego u chorego na łuszczycę leczonego roztworem Fowlera
Squamous cell carcinoma in the course of arsenical keratosis in the psoriatic patient treated with Fowler’s solution
Adam Borzęcki, Aldona Pietrzak, Zbigniew Plewa

Streszczenie
Rogowacenie arsenowe obecnie jest dość rzadko obserwowanym schorzeniem. Arsen i jego związki miały różne zastosowania w ciągu ubiegłych lat. Ze względu na swoje działanie toksyczne i onkogenne zostały wycofane z leczenia chorób skóry. Jednak w ostatnich latach stwierdzono jego korzystne działanie w leczeniu wielu rozrostowych schorzeń układu krwiotwórczego, poprzez indukcję apoptozy komórek nowotworowych. Autorzy przedstawiają przypadek raka płaskonabłonkowego u chorego z łuszczycą, leczonego przed 20 laty roztworem Fowlera. Ogniska rogowacenia arsenowego zostały usunięte laserem CO2, a rozrost nowotworowy laserem CO2 i chirurgicznie.

 

Słowa kluczowe: rogowacenie arsenowe, rak płaskonabłonkowy, leczenie

 

Stwardnienie guzowate (choroba Bourneville’a-Pringle’a), zmiany skórne. Opis przypadku
Sclerosis tuberosa (Bourneville-Pringle disease), skins lesions. Case raport
Piotr Brzeziński
 

Streszczenie
Stwardnienie guzowate (SG) (choroba Bourneville’a-Pringle’a) jest rzadką, dziedziczoną, autosomalnie dominującą chorobą, charakterystyczne objawy to: opóźnienie umysłowe, padaczka i gruczolaki łojowe na twarzy. Wcześniej uznawano, że w celu ustalenia rozpoznania niezbędne jest występowanie tzw. triady Vogta (angiofibroma, padaczka, niedorozwój umysłowy), ale nowe dane z piśmiennictwa wskazują na występowanie SG, które nie zawiera wszystkich wyżej wymienionych elementów. Zjawisko to jest związane z pojawieniem się nowych mutacji genu lub genu o zmiennej penetracji. Choroba Bourneville’a-Pringle’a wpływa niekorzystnie na nerki w około 60% przypadkach, powodując schyłkową niewydolnością nerek w około 10%.
Przedstawiono pacjenta w wieku 35 lat ze stwardnieniem guzowatym i licznymi charakterystycznymi zmianami skórnymi.

 

Słowa kluczowe: fakomatozy, choroba Bourneville’a-Pringle’a, choroby skóry