Streszczenie
Trądzik pospolity jest bardzo częstą chorobą gruczołów łojowych, dotyczącą głównie ludzi młodych. Jego etiopatogeneza jest złożona, obejmuje cztery nakładające się na siebie zjawiska: zwiększoną produkcję łoju, nadmierne rogowacenie ujść mieszków włosowych, kolonizację przewodów gruczołów łojowych przez Propionibacterium acnes oraz rozwój zapalenia. U większości pacjentów (85%) choroba ma łagodny bądź umiarkowany przebieg poddający się kuracji miejscowej. Jej podstawą jest zastosowanie, w terapii naprzemiennej, preparatów prostych należących do różnych grup (o odmiennych punktach uchwytu), co zapewnia oddziaływanie na wszystkie cztery podstawowe procesy patogenezy schorzenia. Najlepsze efekty uzyskuje się przez aplikowanie miejscowych antybiotyków naprzemiennie z retinoidami lub nadtlenkiem benzoilu. Prowadzona w ten sposób terapia zmniejsza ryzyko rozwinięcia się lekooporności bakterii, umożliwia wyeliminowanie już istniejących szczepów opornych, pozwala na skrócenie czasu leczenia oraz zwiększenie jego skuteczności.
Dokonując wyboru preparatów miejscowych, należy zawsze dobrać odpowiednie postacie recepturowe leków i pamiętać o niebezpieczeństwie wystąpienia zjawiska fotonadwrażliwości (nie obserwuje się go przy stosowaniu miejscowych antybiotyków).
Podczas terapii miejscowej mogą również pojawić się objawy kontaktowego zapalenia skóry z podrażnienia (często po aplikacji retinoidów i nadtlenku benzoilu, rzadko po miejscowych antybiotykach). Zawsze warto jednak poinformować chorego o możliwości ich wystąpienia, a w razie potrzeby ograniczyć stosowanie preparatów działających drażniąco bądź je odstawić.

 

Słowa kluczowe:
trądzik, terapia naprzemienna, oporność antybiotykowa, fotonadwrażliwość, objawy niepożądane

 

Kandydozy błon śluzowych układu oddechowego jako powikłanie wziewnej steroidoterapii 
Candidiasis of respiratory tract mucosa associated with inhaled steroids
Marta Chełmińska, Konrad Chełmiński, Ewa Jassem

 

Streszczenie
Od wielu lat szeroko stosuje się glikokortykosteroidy, które mają działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne i immunosupresyjne, wpływają na gospodarkę węglowodanową, białkową, lipidową i wodno-elektrolitową organizmu. Z powodu tak różnorakiego mechanizmu działania znalazły zastosowanie w wielu specjalnościach medycznych. Stosuje się je w alergologii, pneumonologii, reumatologii, dermatologii, nefrologii, hematologii i onkologii. Powszechne stosowanie tej grupy leków jest przyczyną występowania wielu powikłań. Najczęściej pojawiającymi się komplikacjami ogólnoustrojowymi są nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroba wrzodowa żołądka i osłabienie odporności, prowadzące do zwiększonego ryzyka zakażeń. Wprowadzone preparaty do stosowania miejscowego charakteryzują się znacznie lepszym profilem bezpieczeństwa od preparatów podawanych ogólnie. Szeroko stosuje się preparaty donosowe, dospojówkowe, dooskrzelowe i na skórę. Po zastosowaniu leków w formie inhalacyjnej mogą pojawić się zaburzenia głosu, kaszel, chrypka oraz powikłania grzybicze. Skutecznymi metodami ograniczającymi możliwość wystąpienia ww. powikłań jest płukanie jamy ustnej oraz stosowanie spejserów. W przypadku powikłań grzybiczych, zwłaszcza powodowanych przed Candida, powszechnie stosowanym lekiem przeciwgrzybicznym jest flukonazol.

 

Słowa kluczowe:
kandydoza, wziewne kortykosteroidy, miejscowe działania niepożądane

 

Sarkoidoza skóry – dermatologiczna łamigłówka: ważne aspekty diagnostyki różnicowej oraz wskazówki ułatwiające rozpoznanie kliniczne i histopatologiczne 

Tłumaczenie artykułu: Sarcoidosis of the skin – A dermatological puzzle: important differential diagnostic aspects and guidelines for clinical and histopathological recognition
G. Tchernev, J.W. Patterson, P. Nenoff, L.C. Horn

 

Streszczenie
Sarkoidoza skóry charakteryzuje się bardzo różnorodnym obrazem klinicznym, w związku z czym jest niekiedy określana jako „wspaniały naśladowca” lub „kameleon”. W diagnostyce różnicowej sarkoidozy skórnej należy wziąć pod uwagę wiele różnych chorób, które mogą być trudne do odróżnienia pod względem klinicznym i/lub histopatologicznym. W związku z tym, że następstwa tych schorzeń oraz dalsze rokowanie są często odmienne, ważne jest prawidłowe przeprowadzenie procesu diagnostycznego. Jest to niekiedy bardzo trudne, nie ma bowiem jednego, wystarczająco specyficznego testu, pozwalającego na ustalenie właściwego rozpoznania. Diagnoza musi być zatem oparta zarówno na obrazie klinicznym, radiologicznym i histopatologicznym (dla sarkoidozy charakterystyczna jest obecność nieserowaciejących nabłonkowatych ziarniniaków), jak i wykluczeniu innych chorób. W praktyce można wyróżnić cztery grupy schorzeń, z którymi należy różnicować sarkoidozę: (i) choroby o charakterze zakaźnym; (ii) alergiczne i immunologiczne o różnej etiologii; (iii) choroby ziarniniakowe o niejasnej etiologii oraz (iv) chłoniaki i chłoniaki rzekome. Celem artykułu jest przedstawienie głównych klinicznych i histopatologicznych cech tych schorzeń oraz przedyskutowanie różnic (morfologicznych, histopatologicznych oraz laboratoryjnych) pomocnych w diagnostyce różnicowej.

 

Słowa kluczowe:
diagnostyka różnicowa, Leishmania, trąd, toczeń rumieniowaty, sarkoidoza
 

Komentarz: dr hab. n. med. Jolanta Dorota Torzecka 

 

Pemphigoid bullosus varietas herpetiformis – opis przypadku i przegląd literatury 
Pemphigoid bullosus varietas herpetiformis – case report and literature review
Małgorzata Latusek, Ewa Kaczorowska

 

Streszczenie
Pemfigoid należy do autoimmunologicznych dermatoz pęcherzowych i charakteryzuje się występowaniem dobrze napiętych podnaskórkowych pęcherzy, typowo zlokalizowanych na podłożu rumieniowym oraz na skórze niezmienionej.
W etiopatogenezie tej jednostki chorobowej odgrywają rolę autoprzeciwciała skierowane przeciwko antygenom błony podstawnej.
Przedstawiamy opis przypadku opryszczkowatego pemfigoidu pęcherzowego u 40 - letniej pacjentki, skutecznie leczonego metotreksatem oraz przegląd literatury dotyczącej tej jednostki chorobowej.

Słowa kluczowe:
opryszczkowaty pemfigoid pęcherzowy, metotreksat, immunofluorescencja bezpośrednia

 

Lichénification géante – lichen giganteus u 13-miesięcznego chłopca 
Lichénification géante – lichen giganteus in 13-month old boy
Piotr Brzeziński

 

Streszczenie
Liszaj przewlekły prosty (LPP), znany także jako neurodermit zlokalizowany lub ograniczony, jest częstym zaburzeniem, w którym charakterystyczne zgrubienie skóry jest drugorzędowe w stosunku do powtarzających się otarć i zadrapań. Główna przyczyna liszaja prostego przewlekłego nie jest znana, ale istnieją dowody na to, że zaburzenia neurologiczne mogą być związane z jego etiologią. Odmianą LPP jest lichenifikacja olbrzymia Brocqa i Pautriera (lichenificatio giganteus, lichénification géante) (LG) zlokalizowana na narządach płciowych. W części przypadków pojawia się u osób z atopowym zapaleniem skóry AZS, stąd LG może być postrzegany jako zlokalizowany wariant AZS. W rozwoju choroby rolę odgrywać mogą takie czynniki jak ciepło, pocenie się, nadmiernie sucha skóra. Celem pracy jest przedstawienie przypadku liszaja olbrzymiego narządów płciowych u 13-miesięcznego chłopca.

 

Słowa kluczowe:
zliszajowacenie, lichenifikacja olbrzymia, liszaj prosty przewlekły

 

Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi
Mirosława Kuchciak Brancewicz

 

Streszczenie
We wszystkich stanach chorobowych przebiegających z wysiękiem komórkowym oraz tworzeniem wykwitów wypełnionych treścią płynną należy stosować środki osuszające zmiany. Jednym z nich, bardzo chętnie stosowanym u dzieci jest wodny roztwór pioktaniny.
Innym barwnikiem znajdującym szerokie zastosowanie w dermatologii dziecięcej jest pigment Castellaniego. Składniki zawarte w preparacie warunkują jego wielokierunkowe działanie.
Samouszkodzenia ciała u dzieci są na ogół potrzebą zwrócenia na siebie uwagi rodziców/opiekunów. Zmiany skórne są na ogół powierzchowne i łatwe do wyleczenia, a pacjenci rzadko wymagają porad psychologa/psychiatry pod warunkiem uświadomienia rodziców i dziecka faktycznego problemu.
Brodawki wirusowe można leczyć preparatami miejscowymi lub działaniem zabiegowym. Mając do wyboru kilka dobrych preparatów działających miejscowo na brodawki wirusowe, lekarz ani rodzic nie może zmuszać dziecka do pozbycia się brodawek metodą krioterapii lub elektrokoagulacji.
Długotrwały kontakt z wodą jest jedną z egzogennych przyczyn suchości skóry. Czy zatem można zezwolić dziecku z AZS na korzystanie z basenu? Wydaje się, że tak, pod warunkiem, że jest ono w okresie remisji i stosuje właściwą profilaktykę.