Rola leczenia biologicznego w dermatologii estetycznej  

The role of biological treatment in aesthetic dermatology
Małgorzata Sokołowska-Wojdyło, Aleksandra Wilkowska

Streszczenie
Leczenie biologiczne to bez wątpienia przełom w terapii łuszczycy. Pomimo potencjalnych działań ubocznych, leczenie biologiczne wydaje się coraz bezpieczniejsze, głównie z powodu nabytej przez lekarzy umiejętności prawidłowej kwalifikacji pacjentów do terapii oraz właściwej kontroli w trakcie samego procesu leczenia. Z punktu widzenia lekarza najważniejsze jest uzyskanie remisji i zmniejszenie dolegliwości pacjenta. Dla pacjenta bardzo istotny jest także aspekt estetyczny, coraz częściej uwzględniany podczas wdrażania terapii. W pracy przedstawiono wyniki badań dotyczących leczenia paznokci preparatami anty-TNF oraz LFA-3/IgG (z uwzględnieniem skali NAPSI). Podjęto także temat obserwowanego podczas terapii anty-TNF wzrostu BMI i otyłości, mogących mieć wpływ na rozwój chorób układu krążenia.
Słowa kluczowe:
anty-TNF, infliksimab, etanercept, NAPSI, łuszczyca

Owrzodzenia w obrębie jamy ustnej: aspekty kliniczne. Wskazówki dla dermatologów
Część I. Zmiany ostre 
Oral ulcers: clinical aspects. A tool for dermatologists. Part I. Acute ulcers
M. Muñoz-Corcuera, G. Esparza-Gómez, M.A. González-Moles,
Bascones-Martínez

Streszczenie
Owrzodzenia w obrębie jamy ustnej są z reguły bolesnymi zmianami powstającymi na skutek różnorodnych procesów toczących się w tej okolicy. Opierając się na ich obrazie klinicznym oraz progresji zmian można je podzielić na ostre i przewlekłe. Ostre owrzodzenia mogą rozwijać się w jamie ustnej w wyniku urazów, towarzyszyć takim procesom chorobowym jak: nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej (recurrent aphthous stomatitis – RAS), zespół Behçeta, zakażenia bakteryjne i wirusowe, reakcje alergiczne, czy też być skutkiem działań niepożądanych po niektórych lekach. Przewlekłe owrzodzenia mogą z kolei powstawać w przebiegu liszaja płaskiego, pęcherzycy zwykłej, pemfigoidu błon śluzowych, tocznia rumieniowatego układowego, grzybicy, niektórych infekcji bakteryjnych oraz chorób pasożytniczych. Właściwe przeprowadzenie diagnostyki różnicowej, z uwzględnieniem wszystkich przyczyn powstawania owrzodzeń w obrębie jamy ustnej, jest podstawą włączenia odpowiedniego leczenia. W pierwszej z dwóch części tego artykułu dokonano przeglądu przyczyn zmian w jamie ustnej o charakterze ostrym.

KOMENTARZ: dr hab. n. med. Bożena Dziankowska-Bartkowiak 

Zmiany skórne u chorego z zespołem mielodysplastyczno¬ mieloproliferacyjnym 
Dermal lesions in patients with myelodysplastic/myeloproliferative syndrome
Ewa Ziółko, Anna Kwiatkowska, Agnieszka Wolińska

Streszczenie
Zespoły mielodysplastyczno-mieloproliferacyjne należą do podtypów zespołów mielodysplastycznych. Są heterogenną grupą klonalnych chorób układu krwiotwórczego, charakteryzującą się obwodowymi cytopeniami wtórnymi do dysfunkcji szpiku oraz dużym ryzykiem transformacji w ostrą białaczkę szpikową.
Chociaż mogą występować w każdym wieku, przeważnie są schorzeniami osób starszych.
W ostatnich latach obserwuje się wzrost zachorowalności na zespoły mielodysplastyczne. Stanowią one drugą pod względem częstości występowania grupę chorób nowotworowych układu krwiotwórczego po przewlekłej białaczce limfatycznej.
Przedstawiono przypadek pacjenta chorego na zespół mielodysplastyczno-mieloproliferacyjny, u którego wystąpiły zmiany skórne o charakterze skazy krwotocznej mieszanej (małopłytkowej i naczyniowej), zlokalizowanej na skórze jamy brzusznej i przedramion.
Obok rutynowego badania krwi i szpiku kostnego oraz badań cytogenetycznych badanie bioptyczne szpiku (trepanobiobsja) stanowi niezbędną składową diagnozy zespołów mielodysplastycznych.
Niestety, nadal brak jest efektywnej metody pozwalającej na całkowite wyleczenie zwłaszcza chorych w podeszłym wieku.
Słowa kluczowe:
zespoły mielodysplastyczno¬ mieloproliferacyjne, zmiany skórne

Zakażenia grzybicze stóp w przebiegu cukrzycy – klasyfikacja i farmakoterapia 
Fungal infections of the feet in patients with diabetes mellitus – classification and pharmacotherapy
Ligia Brzezińska-Wcisło, Dominika Wcisło-Dziadecka

Streszczenie
Grzybica skóry stóp i płytek paznokciowych stóp bardzo często występuje u pacjentów chorujących na cukrzycę. Liczba tych infekcji ciągle rośnie. Przebieg zakażenia w tej grupie pacjentów bywa ciężki i cechuje się częstszymi powikłaniami, dlatego odpowiednia profilaktyka jest niezmiernie ważna.
W pracy przedstawiono czynniki ryzyka oraz obraz kliniczny infekcji grzybiczej skóry stóp i płytek paznokciowych. Omówione zostały także leczenie miejscowe i ogólne oraz różnicowanie z innymi chorobami.
Słowa kluczowe:
grzybica stóp i płytek paznokciowych stóp, cukrzyca

Rola drobnoustrojów w etiopatogenezie atopowego zapalenia skóry 
The role of microorganisms in the etiopathogenesis of atopic dermatitis
Katarzyna Poznańska-Kurowska, Aleksandra Kaszuba, Marta Pastuszka, Andrzej Kaszuba

Streszczenie
Atopowe zapalenie skóry (AZS) jest przewlekłym i nawrotowym schorzeniem zapalnym rozwijającym się na podłożu skazy atopowej. Towarzyszy mu wybitnie nasilony świąd i charakterystyczny obraz zmian skórnych. Zarówno etiologia, jak i patogeneza AZS mają niezwykle złożony charakter. W przebiegu choroby mamy do czynienia ze współistnieniem zaburzeń immunologicznych oraz z uszkodzeniem funkcji bariery naskórkowej. Ciągle obserwowany wzrost liczby chorych na AZS w krajach wysoko rozwiniętych wskazuje na dodatkowy związek z rozwojem cywilizacji. W tym kontekście bardzo mocno podkreśla się rolę czynników środowiskowych, ze szczególnym uwzględnieniem Staphylococcus aureus, jak i innych drobnoustrojów. Poprzez swoje właściwości alergenowe i superantygenowe mogą one odgrywać istotną rolę w inicjacji i utrzymywaniu się zmian skórnych typowych dla wyprysku atopowego.
Słowa kluczowe:
atopowe zapalenie skóry, odporność nieswoista, gronkowiec złocisty, superantygen

Łupież czarny. Pierwszy kliniczny przypadek w Polsce 
Tinea nigra. First clinical case in Poland
Piotr Brzeziński

Streszczenie
Łupież czarny (tinea nigra – TN) jest powierzchowną dermatomikozą ograniczoną do warstwy rogowej naskórka, spowodowaną przez czarny drożdżak (Hortaea werneckii, dawna nazwa Phaeoannellomyces werneckii, Exophiala werneckii czy Cladosporium werneckii).
Do infekcji dochodzi w wyniku wszczepienia drożdżaka pochodzącego z zanieczyszczonej ziemi czy drewna.
Plamy mogą być pojedyncze lub mnogie, okrągłe, lub o nieregularnym kształcie. Najczęstszą lokalizacją są dłonie, ale plamy mogą wystąpić również na innych częściach ciała. W różnicowaniu należy wziąć pod uwagę: znamię łączące, przebarwienie pozapalne, czerniaka złośliwego, zmiany barwnikowe w przebiegu kiły czy pinty. Rutynowe badania mikologiczne i mikopatologiczne pomagają w diagnostyce tego schorzenia.
Miejscowy mikonazol aplikowany 2 razy dziennie przez cztery tygodnie skutecznie usunął zmiany w prezentowanym przypadku.
Obecny przypadek jest pierwszym prezentowanym zachorowaniem na TN w Polsce i środkowej Europie.
Słowa kluczowe:
Hortaea werneckii, grzybice powierzchowne, choroby skóry

Trądzik piorunujący (acne fulminans) – opis przypadku 
Acne fulminans
Marta Pastuszka, Aleksandra Kaszuba, Katarzyna Kurowska-Poznańska

Streszczenie
Acne fulminans jest poważnym, ale rzadko obserwowanym schorzeniem, o nie do końca wyjaśnionej patogenezie, występującym niemal wyłącznie u chłopców w wieku 13-16 lat. Charakteryzuje się gwałtownym początkiem ciężko przebiegającego trądziku w postaci bolesnych, ulegających martwicy krwotocznej zmian guzkowo-torbielowatych na twarzy, karku i górnej części tułowia. Zmianom skórnym towarzyszą objawy ogólnoustrojowe i nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych. Tradycyjne metody terapeutyczne są nieskuteczne w trądziku piorunującym. Podstawę jego leczenia stanowi systemowa kortykosteroidoterapia w połączeniu z doustną izotretinoiną.
Słowa kluczowe:
trądzik piorunujący, martwica krwotoczna, objawy ogólnoustrojowe, izotretinoina, systemowa kortykosteroidoterapia

Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi 
Mirosława Kuchciak Brancewicz

Streszczenie
Skóra dzieci z atopowym zapaleniem skóry jest szczególnie wrażliwa i skłonna do podrażnień. Dlatego tak ważne jest m.in. odpowiednie ubieranie dzieci. Naturalnym wyborem była do tej pory odzież bawełniana. Obecnie wprowadzono szeroką gamę produktów jedwabnych. Zwraca się także uwagę na alergeny zawarte w odzieży lub dodatkach odzieżowych, które powodują coraz częściej alergiczne kontaktowe zapalenie skóry u dzieci.
W zdrowej skórze istnieją mechanizmy samoregulacji, którymi kieruje system hydrolipidowy. W profilaktyce pierwotnej i wtórnej zwraca się uwagę na prawidłowe nawilżenie/natłuszczenie skóry dziecka z atopowym zapaleniem skóry. Ponieważ brak jest jednego środka zawierającego wszystkie potrzebne składniki nawilżające, dlatego zaleca się aplikację różnych emolientów kilka razy dziennie w zależności od potrzeby, aż do osiągnięcia optymalnego nawilżenia skóry.
Dla niektórych chorób istnieją miejsca predylekcyjne. Należy do nich łuszczyca. Czy może wystąpić izolowana łuszczyca w obrębie uszu? Wymieniono czynniki, które mogą ją wywołać, jednostki chorobowe, z którymi należy różnicować łuszczycę w tej lokalizacji oraz omówiono postępowanie lecznicze, jakie należy wdrożyć.
Pępowinę nazwano sznurem życia. Po przecięciu pępowiny zachodzi potrzeba odpowiedniej pielęgnacji. Do tej pory w Polsce używano 70% roztworu spirytusu. Obecnie uważa się, że nie jest on dobrym środkiem pielęgnacyjnym. Zaleca się suchą pielęgnację pępka z zachowaniem przy tej czynności szczególnej higieny, a warunkach szczególnych oktenidynę. Zwraca się uwagę na zaburzenia rozwojowe i objawy świadczące o zakażeniu pępka.
Jest wiele czynników predysponujących do wystąpienia zapalenia kącików ust u dzieci. Znajomość ich jest bardzo przydatna przy wyborze odpowiedniego leczenia oraz podczas właściwej pielęgnacji a także profilaktyki stanów niedoborowych, które warunkują zmiany chorobowe w tej lokalizacji.
Słowa kluczowe:
ubieranie dzieci z AZS, emolienty dla dzieci z AZS, łuszczyca uszu, pępek noworodków, zapalenie kącików ust