Prewalencja Demodex folliculorum na skórze objętej zmianami chorobowymi w porównaniu ze skórą bez wyraźnych zmian chorobowych u osób z wybranymi dermatozami – wstępne doniesienie
The prevalence of Demodex folliculorum on the skin lesions compared to non-lesion skin in patients with dermatoses – preliminary study
Dorota Litwin, Ewa Wygonowska, Ewa Dzika, Waldemar Placek
Notalgia paresthetica – patogeneza, objawy i leczenie
Notalgia paresthetica – pathogenesis, symptoms and treatment
Franciszek Seneczko, Katarzyna Dudek
Czy blokowanie aktywności metaloproteinaz może mieć znaczenie w terapii owrzodzeń żylnych? Część II
Can blocking of metalloproteinases activity be useful in the treatment of the venous ulcers? Part II
Rafał Bartkowiak, Katarzyna Kaszuba-Bartkowiak, Andrzej Kaszuba
Rola receptorów aktywowanych przez proteazy (PAR) w patogenezie świądu
Role of protease activated receptors (PAR) in the pathogenesis of pruritus
Adam Reich, Anna Kobuszewska, Jacek Szepietowski
Zastosowanie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w prawidłowym funkcjonowaniu bariery naskórkowej na przykładzie oleju lnianego
Use of polyunsaturated fatty acids in the proper functioning of the epidermal barrier-linseed oil as an example
Adriana Polańska, Aleksandra Dańczak-Pazdrowska, Ryszard Żaba, Zygmunt Adamski
Dzieje Kliniki Dermatologicznej w Krakowie
The history of the Dermatology Clinic in Kraków
Dariusz Staszek
Trudności terapeutyczne w leczeniu róży kończyny dolnej
Th erapeutic difficulties with erysipelas of the right lower limb
Magdalena Jałowska, Magdalena Gordon, Ryszard Żaba, Zygmunt Adamski
Sprawozdanie z VIII Ogólnopolskiej Konferencji Edukacyjnej Andrzejki Dermatologiczne
Dermatologia dziecięca – pytania i odpowiedzi
Mirosława Kuchciak-Brancewicz
Prawne aspekty zaordynowania przez lekarza leku niedopuszczonego do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Andrzej Jakubiec
Program edukacyjny – Dermatologia Praktyczna
Prewalencja Demodex folliculorum na skórze objętej zmianami chorobowymi w porównaniu ze skórą bez wyraźnych zmian chorobowych u osób z wybranymi dermatozami – wstępne doniesienie
The prevalence of Demodex folliculorum on the skin lesions compared to non-lesion skin in patients with dermatoses – preliminary study
Dorota Litwin, Ewa Wygonowska, Ewa Dzika, Waldemar Placek
Streszczenie:
Wprowadzenie: Demodex folliculorum jest potencjalnie patogennym roztoczem żyjącym w aparacie włosowo-łojowym człowieka. Powiązanie nużeńca ludzkiego z dermatozami jest szeroko dyskutowane od dziesiątek lat. Istnieje kilka hipotez wyjaśniających patogenną rolę tych roztoczy, takich jak działanie mechaniczne czy bierne przenoszenie mikroorganizmów.
Wprowadzenie: Demodex folliculorum jest potencjalnie patogennym roztoczem żyjącym w aparacie włosowo-łojowym człowieka. Powiązanie nużeńca ludzkiego z dermatozami jest szeroko dyskutowane od dziesiątek lat. Istnieje kilka hipotez wyjaśniających patogenną rolę tych roztoczy, takich jak działanie mechaniczne czy bierne przenoszenie mikroorganizmów.
Cel pracy: Głównym celem było porównanie gęstości lokalnych populacji nużeńca u pacjentów z dermatozami w obrębie skóry objętej zmianami i skóry pozbawionej wykwitów oraz porównanie tych wyników z występowaniem objawów skórnych. Celem drugorzędowym było określenie prewalencji nużeńców wśród pacjentów w obrębie skóry twarzy i oczu.
Materiał i metodyka: Łącznie przebadano 20 osób w wieku 22-69 lat, pacjentów Szpitala Miejskiego w Olsztynie, z wybranymi dermatozami. Materiał zarówno ze zmienionej chorobowo skóry twarzy, jak i skóry wolnej od wykwitów pobierano dwukrotnie przy użyciu metody SSSB – standaryzowanej biopsji powierzchni skóry oraz pęsety – z mieszków włosowych rzęs. Za wynik pozytywny przyjęto obecność jakiejkolwiek formy rozwojowej D. folliculorum. Pacjenci przy obecności lekarza dermatologa wypełniali ankietę na temat objawów występujących na skórze, typu cery czy współistniejących chorób przewlekłych. Wyniki i wnioski: Obecność D. folliculorum na skórze twarzy stwierdzono ogółem u 16 badanych (u 9 cierpiących na trądzik różowaty i u 4 osób z łuszczycą), natomiast u 4 wykryto nużeńca w mieszkach włosowych rzęs (u 2 z rosacea i 2 z psoriasis). Na skórze czoła wszystkich badanych oraz na policzkach u pacjentów z trądzikiem różowatym liczba nużeńców na skórze ze zmianami była zwiększona nawet 4-krotnie. Może to świadczyć o wpływie zwiększonej lokalnie populacji Demodex na zaostrzenie objawów chorobowych ze strony skóry twarzy.
Słowa kluczowe: Demodex folliculorum, demodekoza, nużeniec ludzki, ektopasożyty
Notalgia paresthetica – patogeneza, objawy i leczenie
Notalgia paresthetica – pathogenesis, symptoms and treatment
Franciszek Seneczko, Katarzyna Dudek
Streszczenie: Notalgia paresthetica jest neuropatią czuciową obszaru unerwianego przez korzenie grzbietowe segmentów Th2-Th6. Przewlekłe dolegliwości subiektywne, głównie w postaci świądu, mogą mieć znaczący wpływ na pogorszenie jakości życia pacjentów. W postępowaniu z chorymi stosowano wiele leków i zabiegów leczniczych – z różnym skutkiem. W pracy dokonano przeglądu głównych czynników dyskutowanych jako przyczynowe, a także metod leczenia i oceny efektów tych metod.
Słowa kluczowe: notalgia paresthetica, neuropatia, świąd, skórna neuropatia, świąd neuropatyczny
Czy blokowanie aktywności metaloproteinaz może mieć znaczenie w terapii owrzodzeń żylnych? Część II
Can blocking of metalloproteinases activity be useful in the treatment of the venous ulcers? Part II
Rafał Bartkowiak, Katarzyna Kaszuba-Bartkowiak, Andrzej Kaszuba
Streszczenie: Przewlekła choroba żylna (PChŻ) w krajach wysoko uprzemysłowionych jest zaliczana do schorzeń społecznych i dotyczy bardzo wysokiego odsetka osób starzejącej się populacji europejskiej. Ze względu na wysoką zachorowalność, jak i przewlekłość procesu chorobowego, jest również schorzeniem stanowiącym bardzo poważne obciążenie dla budżetów służb zdrowia państw europejskich. Dlatego też duże zainteresowanie budzą badania nad procesami patofizjologicznymi i możliwościami ich modulowania w celu zmniejszenia niekorzystnych zmian klinicznych powstających w przebiegu choroby. W ostatnich latach badacze zwracają szczególną uwagę na grupę enzymów proteolitycznych biorących udział w degradacji białek wchodzących w skład macierzy zewnątrzkomórkowej (extracellular matrix – ECM), zwanych metaloproteinazami (MMPs). Celem pracy jest przegląd dostępnych publikacji pod kątem znaczenia praktycznego tej grupy enzymów oraz przedstawienie czynników mogących mieć wpływ na modulowanie ich aktywności, a co za tym idzie poprawę efektywności metod terapeutycznych stosowanych w leczeniu przewlekłej choroby żylnej i jej powikłań.
Słowa kluczowe: przewlekła choroba żylna (PChŻ), owrzodzenie żylne, metaloproteinazy (MMPs), tkankowe inhibitory metaloproteinaz (TIMPs), czynniki prozapalne, czynniki przeciwzapalne, sulodeksyd
Rola receptorów aktywowanych przez proteazy (PAR) w patogenezie świądu
Role of protease activated receptors (PAR) in the pathogenesis of pruritus
Adam Reich, Anna Kobuszewska, Jacek Szepietowski
Streszczenie:
Świąd jest subiektywnym odczuciem wywołującym potrzebę drapania. Jego patogeneza nadal nie została w pełni wyjaśniona, choć badania ostatnich lat wskazują na znaczenie innych mediatorów – poza histaminą – w powstawaniu świądu przewlekłego. Od pewnego czasu szczególną rolę w patogenezie świądu przypisuje się receptorom aktywowanym proteazami (PAR). W odróżnieniu od innych receptorów sprzężonych z białkiem G podlegają one nieodwracalnej samoaktywacji przez unikalny mechanizm proteolitycznego cięcia, w wyniku którego powstaje nowy peptyd-ligand aktywujący receptor. Spośród receptorów PAR największą rolę w regulowaniu procesów zachodzących w skórze przypisuje się PAR-2, którego pobudzenie powoduje m.in. powstanie stanu zapalnego. Ponadto pobudzenie receptorów PAR-2 powoduje powstanie świądu niezależnego od histaminy. Wydaje się, że PAR-2 mogą odgrywać kluczową rolę w patogenezie świądu występującego w przewlekłych dermatozach zapalnych, m.in. w atopowym zapaleniu skóry.
Słowa kluczowe: atopowe zapalenie skóry, świąd, patogeneza
Zastosowanie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w prawidłowym funkcjonowaniu bariery naskórkowej na przykładzie oleju lnianego
Use of polyunsaturated fatty acids in the proper functioning of the epidermal barrier-linseed oil as an example
Adriana Polańska, Aleksandra Dańczak-Pazdrowska, Ryszard Żaba, Zygmunt Adamski
Streszczenie:
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe szeregu omega-3 i -6 są zaangażowane w regulacje wielu funkcji ustrojowych. Ich szczególne znaczenie dotyczy skóry, gdzie jako ceramidy są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania bariery naskórkowej. Ich unikalna struktura gwarantuje optymalną przeznaskórkową utratę wody i zapobiega przenikaniu szkodliwych substancji, takich jak patogeny czy alergeny; są one zatem niezbędne w utrzymaniu homeostazy warstwy rogowej. Obfitym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych jest olej lniany, który od wielu lat jest wykorzystywany w medycynie, w tym również w dermatologii. W postaci emolientów jest bogatym źródłem kwasu alfa-linolenowego, mającego zastosowanie w pielęgnacji wielu chorób skóry. W niniejszej pracy przedstawione zostaną wybrane zagadnienia związane z budową i działaniem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych w obrębie skóry, z uwzględnieniem ich szczególnego źródła – oleju lnianego.
Słowa kluczowe: wielonienasycone kwasy tłuszczowe, kwasy omega-3, kwasy omega-6, olej lniany
Dzieje Kliniki Dermatologicznej w Krakowie
The history of the Dermatology Clinic in Kraków
Dariusz Staszek
Streszczenie:
Początek nowoczesnej dermatologii przypadł na pierwszą połowę XIX stulecia i związany był z rozwojem anatomii patologicznej oraz działalnością Ferdynanda Hebry. Obroniona w 1845 roku przez F. Hebrę habilitacja z zakresu dermatologii zapoczątkowała wyodrębnianie się dermatologii i wenerologii jako specjalności. Niespełna 17 lat później na Uniwersytecie Jagiellońskim habilitował się Antoni Rosner, rozpoczynając wykłady z chorób skórnych i wenerycznych. W publikacji przedstawiono okoliczności związane z utworzeniem pierwszej kliniki dermatologicznej na ziemiach polskich, prezentując jednocześnie, zdaniem autora, ciekawe i godne wspomnienia materiały archiwalne.
Słowa kluczowe: historia dermatologii, klinika dermatologii
Trudności terapeutyczne w leczeniu róży kończyny dolnej
Therapeutic difficulties with erysipelas of the right lower limb
Magdalena Jałowska, Magdalena Gordon, Ryszard Żaba, Zygmunt Adamski
Streszczenie: Róża jest ostrym stanem zapalnym skóry i tkanki podskórnej. Cechuje się dynamicznym przebiegiem, z towarzyszącą gorączką i bolesnością zmian skórnych o typowym ognisku zapalnym. W artykule przedstawiono trudności terapeutyczne w leczeniu 41-letniego pacjenta z różą zlokalizowaną na prawej kończynie dolnej.
Słowa kluczowe: róża, zakażenie
